Bzura
Bzura – Bzura – typowa rzeka nizinna, płynąca dnem Pradoliny Warszawsko-Berlińskiej zgodnie z nachyleniem terenu; dł. 166 km, lewy dopływ Wisły. Większa część jej biegu znajduje się wzdłuż północnego skraju Równiny Łowicko-Błońskiej. Maksymalna rozpiętość wahań stanów wody w dolnym biegu wynosi 4,5 m. Źródła znajdują się na wysokości 238 m n.p.m. w Lesie Łagiewnickim, a ujście do Wisły na wysokości 60 m n.p.m. naprzeciw Wyszogrodu.
Nazwa rzeki pochodzi od staropolskiego "barzyj" (rychły) i wskazuje na jej kiedyś prędki bieg.
Spis treści
Dopływy
W kolejności od źródeł do ujścia
- (P) Łagiewniczanka
- (L) Sokołówka
- (P) Linda
- (L) Czartówka (zwana również Wróblinka)
- (L) Kanał Królewski (łączy Bzurę z Nerem przez rzekę Zian)
- (L) Witonia
- (L) Ochnia
- (P) Moszczenica
- (P) Mroga
- (L) Słudwia
- (P) Bobrówka
- (P) Zwierzyniec
- (P) Skierniewka
- (P) Rawka
- (P) Sucha
- (P) Pisia
- (P) Utrata
- (P) Łasica
Miejscowości położone nad Bzurą
Łódź, Zgierz, Ozorków, Łęczyca, Łowicz, Sochaczew, Brochów, Wola Kałkowa, Sobota, Wyszogród.
Opis biegu rzeki na terenie Ozorkowa
Obszar Ozorkowa zawiera się w naturalnej zlewni rzeki Bzury, której dolina w dużym stopniu kształtuje obraz miasta. Głównymi ciekami wodnymi na terenie Ozorkowa są:
- Bzura,
- ciek Starówka,
- kanał otwarty wód deszczowych Przekora,
- Piła.
Dolina rzeki w dużej części została zmeliorowana, występują tam liczne zbiorniki wodne, stawy rybne i podmokłości. Przez miasto Bzura płynie na długości 3,5 km i jest też na tym odcinku uregulowana. Jej średni przepływ wynosi 1,5 m/s, a średni spadek 1,43%. Do rzeki Bzury dochodzi Starówka, znajdująca się w południowej części miasta. Przekora jest lewobrzeżnym dopływem rzeki, biorącym początek na terenie Ozorkowa i posiadającym w swej zlewni szereg rowów otwartych, zbierających wody opadowe oraz melioracyjne. Układ hydrograficzny Ozorkowa uzupełniają dość liczne, niewielkie stawy i sztuczne zbiorniki, wśród których największy zlokalizowany jest na cieku Starówki w południowej części miasta Ozorkowa - Zalew Miejski[1].
Znaczenie Bzury
Bzura w swoim środkowym biegu warunkowała w XIX w. procesy osadnicze i rozwój miast przemysłowych. Zasobna wówczas w wodę, napędzała koła młyńskie, folusze, maszyny mechaniczne i elektryczne, a przede wszystkim dawała czystą, doskonałej jakości wodę do barwienia i wykańczania tkanin.
Od początku XX w. wody rzeki były zanieczyszczane przez Zakład Produkcji Barwników "Boruta" w Zgierzu. W l. 70. i 80. XX w. Bzura przypominała kolorowy ściek o nieprzyjemnym zapachu. Likwidacja ZPB "Boruta" oraz wybudowanie oczyszczalni ścieków w Zgierzu, Strykowie, Aleksandrowie Łódzkim, Ozorkowie, Łęczycy, Piątku, a szczególnie wybudowanie Grupowej Oczyszczalni Ścieków w Łodzi podniosły w znacznym stopniu czystość wody (IV klasa czystości), ale zmniejszyły też jej ilość w korycie. Działanie oczyszczalni wpłynęło na zubożenie obszaru źródłowego rzeki.
Obecnie Bzura zasilana jest źródłami leżącymi na północ od Zgierza oraz wodami opadowymi i pośniegowymi. Rzeka ma wpływ na kształtowanie mikroklimatu (wilgotność powietrza) najbliższej okolicy oraz zasilanie lustra wód podziemnych wzdłuż jej biegu. Na terenach zalewowych występują gdzieniegdzie obszary lasów łęgowych z siedliskami ptactwa i zwierząt nadwodnych, szczególnie w obszarach jej mniejszych dopływów.
Dolina Bzury znajduje się w obszarze krajobrazu chronionego Pradoliny Warszawsko-Berlińskiej. Obszar Pradoliny zaliczono także do Korytarza Ekologicznego Europejskiej Sieci Ekologicznej ECONET, obejmującej dol. Bzury, ujście rzeki Ochni, tereny bagienne na płd. od wsi Strzegocin oraz tereny bagienne, łączące doliny Bzury i Neru. Pradolina jest też ważnym szlakiem przelotowym ptactwa, a jej obszary łąk nadrzecznych i lasów łęgowych są ostoją wielu gatunków ptaków i zwierząt, np. siedliska bobrów (wsch. rejony Ozorkowa).