ZHP

Z Ozopedia - internetowa Encyklopedia miasta i gminy Ozorków
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Związek Harcerstwa Polskiego (ZHP) Hufiec Ozorków im. Bohaterów Września 1939 r. - hufiec zrzeszający drużyny działające na terenie miasta i gminy Ozorków.

Plakietka Hufca ZHP Ozorków

Historia

Lata 1912-1920

Ozorkowskie harcerstwo zaczyna się na przełomie lat 1912/13 powstaniem drużyny im. hetmana Stefana Czarnieckiego, której drużynowym został Witold Antonowicz. Założycielami drużyny byli bracia Edward i Witold Pfabe, którzy o nowo powstałym ruchu skautowym dowiedzieli się studiując w Warszawie.
Opiekunami drużyny byli pracownicy administracji fabryki schlösserowskiej oraz pracownicy apteki Roberta Weill’a i Indrykego. Równocześnie powstała drużyna harcerek im. Królowej Jadwigi, której komendantką została córka organisty kościoła rzymskokatolickiego w Ozorkowie, Maria Rybkówna.
Początkowo drużyny działały w ścisłej konspiracji (inaczej w zaborze rosyjskim być nie mogło). Dzięki opiece administracji drużyna miała pokój w pałacu Schlössera przy ul. Łęczyckiej, ale korzystano z tej harcówki tylko w niepogodę. Najczęściej zbiórki z ćwiczeniami w musztrze, gawędami i grami odbywały się na dziedzińcu pałacowym od strony Gębic, albo w parku, biwaki zaś w okolicznych lasach. Każda z drużyn liczyła sobie ok. 70 członków. Utrzymywały stosunki z sąsiednimi drużynami z Leśmierza, Łęczycy i Łodzi.
Po wybuchu I wojny światowej nastąpiła okupacja niemiecka. Niemcy zostawili ludności troszkę większą swobodę, więc harcerze urządzali wycieczki, gry terenowe, a nawet przemarsze przez miasto ze sztandarem (haftowały go Siostry Urszulanki z Bugaja) i muzyką.
Pierwszy obóz harcerski odbył się w Grabowie, nieopodal Łęczycy, jego uczestnikami byli harcerze z powiatu łęczyckiego i miasta Łodzi. Ćwiczenia z musztry, alarmy, pomoc ludziom we wsi bardzo zahartowały harcerzy. Przy współpracy z Organizacją Wojskową już 11 listopada 1918 r. harcerze rozbrajali Niemców, tworzyli posterunki w mieście, rozstawili warty, a w lutym 1919 wielu z drużyny wstąpiło do wojska i szybko awansowało. W 1920 r., w czasie walk z bolszewikami, w obronie Warszawy, zginął jeden z druhów - Apolinary Geppert.

Lata 1921-1939

Drużyny cieszą się niepodległością. Harcerze szkolą się na kursach drużynowych, uczestniczą w zlotach, m.in. z okazji Święta Trzeciego Maja, marszach, obozach. W szkołach powstają nowe drużyny: księcia Józefa Poniatowskiego oraz pierwsze drużyny Wilczków (zuchowe), których działanie opierało się na metodyce Aleksandra Kamińskiego. Działają: Wiktoria Włoszczańska, Zofia i Stefania Piekarskie. Swoją aktywność przejawiają m.in. organizując przedstawienia teatralne, zbierając tym samym fundusze na wyjazdy letnie dla biedniejszych. Ćwiczą terenoznawstwo, samarytankę, zdobywają sprawności: rymarz, hodowca królików itp. Wszystkie inicjatywy wspiera Koło Przyjaciół Harcerstwa.
W 1938 r. powołane zostaje Pogotowie Harcerek, a w 1939 r. Pogotowie Harcerzy. Od 1 września 1939 r. ozorkowscy harcerze zdają egzamin wykorzystując umiejętności zdobyte w drużynach. Pierwsze dni wojny to organizowanie jedzenia i picia dla transportów wojska i ludności cywilnej. Tu sprawdziły się harcerki, m.in. dh Halina Urbaniak, a druhowie m.in. dh Tomasz Opawski wzięli udział w obronie kraju. Wielu z nich później dostało się do obozów jenieckich. Niestety, niektórzy (m.in. dh Franciszek Ksawery Kraszewski) zginęli w obozach koncentracyjnych. Nieliczni, którzy pozostali w mieście, podjęli pracę konspiracyjną wraz z ośrodkami harcerskimi w Łęczycy i Zgierzu. Zorganizowano służbę wywiadowczą.

Lata 1945-1956

W nowych warunkach i rzeczywistości, harcerze szybko podejmują naukę i pracę dla ojczyzny. Spontanicznie powstają drużyny lub odradzają się „stare”. Organizują kursy, szkolenia, obozy, wycieczki. Wszystko to ma służyć rozwojowi własnego intelektu, sprawności fizycznej, gotowości służenia innym. Prężnie działają drużyny, a w nich druhowie: Zdzisław Skowroński, Kazimierz Jurkiewicz, Kazimierz Kot, Jerzy Chmielecki, Roman Reczek, Janina Lasecka i inni.
W czasach stalinowskich harcerstwo w Polsce było i w ZMP i w Organizacji Harcerskiej Polski Ludowej (OHPL) i pod przywództwem partii. Mimo podziałów "na górze" instruktorom Hufca Ozorków w pracy z dziećmi w dalszym ciągu przede wszystkim przyświecały idee z pierwszych lat skautingu, starali się być wierni prawu i przyrzeczeniu harcerskiemu.

Lata 1957-1980

Po burzliwym Zjeździe Łódzkim, w którym jako delegat uczestniczył druh Jerzy Chmielecki, część harcerzy zrezygnowała z pracy w drużynach. Większość jednak dalej pracuje, zgodnie z metodyką harcerską. Organizują kursy drużynowych, zastępowych, obozy stałe i wędrowne. Do ZHP wstępuje coraz więcej młodych ludzi. Kadra to uczniowie ozorkowskiego liceum, szkół zawodowych i kilkoro instruktorów pracujących, między innymi: Januariusz Łuczak, Bernard Szlosarek, Zbigniew Borowski, Edward Grzybowski, Jadwiga Czerwińska, Barbara Kazimierska, Alicja Bartczak, Anna Pałasz, Marianna Dolat, Andrzej Jędrzejczak, Marek Lewandowski i inni.
W 1966 r. hufiec bierze udział w obchodach 1000-lecia Państwa Polskiego, w chorągwianych zlotach i alertach Naczelnika ZHP. W latach siedemdziesiątych prężnie działają drużyny: pożarnicze (ściśle współpracujące z miejską Strażą Pożarną) i Młodzieżowej Służby Ruchu (współpracujące z ośrodkami Ligi Obrony Kraju w Łęczycy i Ozorkowie). Rośnie znaczenie i popularność ZHP w mieście. Zmienia się rzeczywistość wokół, ale struktury ZHP i metoda wychowawcza pozostają te same. W 1968 roku podczas uroczystości na miejskim Placu hufiec otrzymuje od ozorkowskiego społeczeństwa sztandar. Hufcowym w tym okresie jest dh Zbigniew Borowski. Ozorkowscy harcerze biorą udział w akcjach ogólnopolskich Związku: „Operacja 1001 Frombork” i „Bieszczady 40”.
W 1975 r. struktura ZHP zostaje dostosowana do nowego podziału administracyjnego kraju i Chorągiew Ziemi Łódzkiej (tzw. GLEBA) przestaje istnieć. Hufiec podlega teraz Chorągwi Łódzkiej.
Od 1973 r. działa już w szkołach ponadpodstawowych Harcerska Służba Polsce Socjalistycznej. Popularny HSPS, ze swoim programem wychowawczym, bardzo ideowym. Praca w drużynach jest również odzwierciedleniem tego czasu: kolejne Olimpiady Wiedzy o Polsce i Świecie Współczesnym, forum aktywu HSPS itp.
W 1978 r. hufcową zostaje dh. Anna Pałasz. Mimo słów w Przyrzeczeniu Harcerskim: „być wiernym sprawie socjalizmu” harcerze starają się pamiętać o swoich początkach i pełnić rolę wychowawczą przez: „służbę ojczyźnie i bliźnim”, (w 1979 r. hufiec organizuje miejską zbiórkę „pomoc dla powodzian”), szanować przyrodę, uczyć się i pracować. Nieprzerwanie prowadzone są harcerskie akcje letnie.

Lata 1981-1989

Mimo stanu wojennego w drużynach nie brakuje zuchów i harcerzy chętnych zdobywać nowe sprawności i stopnie. Działają szczepy i drużyny w szkołach miasta i gminy Ozorków oraz w Parzęczewie. Działają Namiestnictwa, które wydają własne czasopisma metodyczne: Koszałkowe Wieści dla drużynowych zuchowych i dwumiesięcznik Watra dla drużynowych harcerskich; zuchy drużyny Pszczółka Maja z drużynową Ewą Pezler zdobywają w 1986 r. tytuł Mistrzowskiej Drużyny Zuchów Chorągwi Łódzkiej. Przy dużej pomocy władz miasta Ozorkowa, szkół i ozorkowskich zakładów pracy hufiec organizuje obozy na 200 do 350 osób w Niedźwiadach, Głęboczku oraz obozy wędrowne i zimowiska (wyjazdowe i w mieście). Rozpoczyna się wymiana międzynarodowa z pionierami z NRD. W 1984 roku hufiec realizuje program Kampania Bohater i we wrześniu, podczas trzydniowego zlotu otrzymuje imię: „Bohaterów Września 1939 roku”.

Lata 1989-2014

Komendantkami hufca są kolejne druhny: Anna Rogalska, Halina Janczak, Małgorzata Pionko. W roku 2003 grozi likwidacja hufca. Zjazd w listopadzie tegoż roku zostaje przerwany przez instruktorów na miesiąc. Następuje mobilizacja wszystkich mogących stawić się do czynnego działania.
I od tego czasu tworzy się kolejny, pozytywny rozdział w dziejach hufca i miasta.
Od 13 listopada 2015 roku komendantem hufca jest druh Krzysztof Lewandowski, a z-cą ds. programowych dh. Teresa Drwalewska-Biesiada.

Komendanci środowiska i Hufca ZHP Ozorków od 1946 roku

  • 1946-1947 Kazimierz Kot
  • 1947-1950 Janina Lasecka, Kazimierz Jurkiewicz
  • 1950-1956 Organizacja Harcerska, Hufiec Zgierz
  • 1956-1959 Lucjan Bartczak
  • 1960-1964 Janina Lasecka
  • 1964-1965 Innocenty Woźny
  • 1965-1967 Zygmunt Zymon
  • 1967-1973 hm. Zbigniew Borowski
  • 1973-1975 hm. Bernard Szlosarek, hm. Jerzy Chmielecki
  • 1975-1978 Krzysztof Bartczak
  • 1978-1984 hm. Anna Błaszczyk
  • 1984-1988 hm. Halina Janczak
  • 1988-1992 phm. Lucyna Twardowska
  • 1992-2003 phm. Anna Rogalska
  • 2003-2007 hm. Halina Janczak
  • 2007-2015 hm. Małgorzata Pionko
  • 2015- pwd. Krzysztof Lewandowski

Stan Hufca[1]

  • 33 czynnych instruktorów
  • 6 drużyn
  • 5 gromad zuchowych
  • Krąg Instruktorski - przewodnicząca phm. Teresa Drwalewska-Biesiada
  • Krąg Seniorów - przewodnicząca hm. Barbara Chmielecka

Najważniejsze coroczne zadania

  • Wrześniowy Rajd Szlakiem Bohaterów Września 1939 r.
  • Spotkania artystyczne „Druhna Nutka”
  • Ogólnopolski Konkurs Recytatorski „Strofy o Ojczyźnie”
  • Przekazywanie przed Świętami Bożego Narodzenia Światła Betlejemskiego szkołom, kościołom, instytucjom
  • Biegi po zdrowie, Spotkania Pokoleń
  • Współorganizacja w mieście Wielką Orkiestrę Świątecznej Pomocy.

Odznaczenia

  • odznaka Opiekun Miejsc Pamięci Narodowej
  • odznaka Zasłużony dla Miasta Ozorkowa (27.12.2007)
  • odznaka Zasłużony dla Gminy Ozorków (30.10.2008)

Linki zewnętrzne

Przypisy

  1. Stan w dn. 25 stycznia 2016 r.

Galeria zdjęć

Oprac. Ewa Bagińska, Anna Błaszczyk