Solca Wielka

Z Ozopedia - internetowa Encyklopedia miasta i gminy Ozorków
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Kościół w Solcy Wielkiej

Wieś położona w woj. łódzkim, powiecie zgierskim, gminie Ozorków. Według stanu ludności na dzień 31 grudnia 2015 r. wieś liczyła 283 mieszkańców, a areał gruntów stanowi 414,9 ha. W 1904 zaczęła działać na wsi szkoła podstawowa, obecnie Zespół Szkół. W 1925 r. w Solcy Wielkiej powstała Ochotnicza Straż Pożarna. W 1966 r. założono Koło Gospodyń Wiejskich. W 1987 r. rozpoczęła działalność filia biblioteczna Gminnej Biblioteki Publicznej w Leśmierzu. Od 2007 r. w budynku biblioteki działa świetlica środowiskowa – filia Gminnego Ośrodka Kultury w Leśmierzu. W 1995 r. powstał Amatorski Zespół Śpiewaczy, który działa przy Gminnym Ośrodku Kultury w Leśmierzu. Na wsi działa również Ludowy Klub Sportowy „Tygrys”. W 2006 r. reaktywowano Orkiestrę Dętą OSP, a w l. 2012-2013 wybudowano nowy Ośrodek Zdrowia. Na terenie wsi znajduje się również Kościół pw. św. Wawrzyńca Diakona i Męczennika.

Historia

Nazwa osady nawiązuje do występowania i eksploatacji solanek, co zapewne miało miejsce w okresie wczesnośredniowiecznym. Przez Solcę Wielką w tym okresie przebiegał ważny węzeł komunikacyjny i handlowy z ziemiami południowymi (Kraków). Trakt prowadził z Łęczycy przez Dzierzbiętów, Konary, Solcę Małą i wiódł do Solcy Wielkiej, gdzie drogi rozgałęziały się. Jeden ze szlaków prowadził przez Parzęczew do Lutomierska. Drugi trakt wiódł przez Wróblew, Ozorków, Zgierz i Łódź do Tuszyna. W osadzie w XIV w. istniała już parafia, do której przynależały Borszyn, Cedrowice (Duże i Małe), Ostrów, Parzyce, Pełczyska, Solca Mała, Śliwniki, Wróblew i 5 innych wsi( w tym także Ozorków). W późniejszym średniowieczu osada wchodziła w skład dóbr kościelnych. Należała do arcybiskupstwa gnieźnieńskiego i wchodziła w skład klucza tumskiego. Przy okazji nadania w 1404 r. sołectwa w Solcy Wielkiej przez Mikołaja Kurowskiego, arcybiskupa gnieźnieńskiego, niejakiemu Janowi, określone zostały obowiązki kmieci tej wsi. Kmiecie z Solcy Wielkiej zobowiązani byli do prac na folwarku w Tumie. W drugiej połowie XVI w. w Solcy Wielkiej były już 3 karczmy (arcybiskupa, sołtysa i plebana). Dane pochodzące z 1775 r. i 1790 r. podają, że we wsi było 25 domów (4 plebańskie i 1 dworski).
W XVIII w. dobra kościelne przekazywane były w zarząd osobom świeckim. W czasach arcybiskupa gnieźnieńskiego Ostrowskiego dzierżawcą klucza tumskiego, w skład którego wchodziła Solca Wielka, był Jan Stokowski, dziedzic Sierpowa. W 1799 r. stała się własnością rządu pruskiego. Weszła wówczas do dóbr rządowych Krzepocin. W 1827 r. była wsią rządu Królestwa Polskiego. Posiadała wówczas 25 domów mieszkalnych i 220 mieszkańców. Przed 1837 r. na obszarze dóbr kościelnych Solcy Wielkiej powstał folwark Tkaczew. Pod koniec XIX w. Solcę Wielką tworzyły: folwark, wieś, probostwo i osada karczemna. W 1874 r. odnowiono cmentarz, który 3 lata później otoczono murem.
Przed 1912 r. zlikwidowano folwark kościelny w Solcy Wielkiej i w jego miejsce powstała kolonia (Solca Wielka), której właścicielami byli dawni czynszownicy i Skarb Państwa. Natomiast wieś, zwana wówczas Solcą Dużą, należała do dawnych czynszowników.
W 1921 r. Solca Wielka miała 43 budynki i 282 mieszkańców (152 mężczyzn i 130 kobiet). W 1874 r. odnowiono cmentarz.[1]

Oprac. Mirosława Walc

Przypis

  1. Gmina Ozorków. Historia i Współczesność, red. Lucyna Sztompka, Ozorków 2014 r., s. 16, 20, 30, 31, 35, 77, 150, 151, 152, 174.