Kropp Teodozja

Z Ozopedia - internetowa Encyklopedia miasta i gminy Ozorków
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Teodozja Kropp. 1923 r.
Teodozja Kropp. Zdjęcie z legitymacji uprawniającej do zakupu biletu miesięcznego na linie tramwajowe w Łodzi.
Teodozja Kropp. 1970 r.

Teodozja Kropp (ur. 28 października 1895 r. w Ozorkowie, zm. 16 stycznia 1978 r. w Zgierzu) – nauczycielka, pedagog, kierowniczka szkół, społecznik.

Biografia

Urodziła się w rodzinie wielodzietnej (miała sześć sióstr i dwóch braci) jako córka Jana i Wiktorii z Plucińskich małżeństwa Waltratusów. Ojciec z zawodu był zdunem, ale rodzina utrzymywała się z ogrodnictwa, uprawiając głównie warzywa. Ambicją rodziców, a szczególnie matki, było dać dzieciom wykształcenie. Były one wychowywane w szacunku dla pracy i wzajemnej pomocy. Dzięki temu pięcioro z rodzeństwa Teodozji ukończyło wyższe studia, a brat Antoni, inżynier, ukończył dwa wydziały Politechniki Warszawskiej[1].

W 1922 r. wyszła za mąż za wdowca z jednym dzieckiem, Wacława Kroppa, ówczesnego wiceburmistrza Ozorkowa. Z tego związku przyszło na świat dwoje dzieci: córka Janina Łucja i syn Bogdan Jan.

Wybuch II wojny światowej i okupacja niemiecka całkowicie odmieniły życie rodziny Kroppów. Wielką tragedią dla Teodozji było aresztowanie i wywiezienie do obozu koncentracyjnego jej męża, Wacława Kroppa. Ostrzeżona przez przyjaciół, że również będzie aresztowana, uciekła do Generalnej Guberni. Z trudnością znalazła pracę ze względu na nazwisko. Dzięki pomocy „podziemia warszawskiego” otrzymała posadę nauczyciela we wsi Wiersze w gminie Kampinos. Tam dotarła do niej wiadomość o śmierci męża w obozie w Dachau. Następnie wróciła po dzieci do Ozorkowa. Pracowała w maleńkiej szkole, zaledwie 1-izbowej. Zetknęła się tu z partyzantką leśną, której odwagę podziwiała. Nie widząc perspektyw i szans przede wszystkim dla dzieci, przeniosła się na warszawską Pragę. Znalazła pracę w szkole nr 58 na Targówku. Prowadziła również tajne nauczanie. W styczniu 1942 r. została aresztowana na ulicy i osadzona w więzieniu na Pawiaku. Miała jednak szczęście - w trakcie odliczania więźniów znalazła się w grupie do zwolnienia.

Po wyzwoleniu Teodozja Kropp wróciła do Ozorkowa. Z dniem 1 marca 1945 r. Inspektorat w Łęczycy zlecił jej organizację Szkoły Nr 3. Jednocześnie, w tym samym budynku, stworzyła szkołę wieczorową przeznaczoną dla starszej młodzieży, która podczas wojny nie mogła się uczyć. Warunki w obu szkołach były bardzo trudne. Brakowało ławek, tablic, podręczników, zeszytów i piór. Uczniowie przynosili z domu stołki i krzesła. Pisano na starych gazetach i drukach niemieckich. Mimo to zapał do nauki był wielki, co proporcjonalnie przekładało się na chęć do pracy dydaktycznej. Wielu ówczesnych absolwentów osiągnęło sukces, m.in. jako nauczyciele czy pracownicy umysłowi[2].

Równocześnie Teodozja Kropp zajmowała się domem. Wychowała ośmioro dzieci: pasierbicę, dwoje dzieci pasierbicy (po jej zamordowaniu), dwoje własnych dzieci i troje dzieci córki[3]. Wykształciła kilka pokoleń młodzieży, pracując w zawodzie nauczyciela przez 57 lat.

Edukacja

  • 1902-1908 prywatna 6-letnia szkoła powszechna w Ozorkowie (tzw. schlösserowska, w jęz. ros. i niem.)
  • kursy przygotowawcze w Studium Nauczycielskim w Kaliszu, zakończone egzaminem w 1914 r. i uprawnieniami nauczyciela szkoły powszechnej
  • 1919-1920 Wyższy Kurs Pedagogiczny w Warszawie ze specjalizacją geografia
  • 1956-1957 Studium Nauczycielskie w kierunku jęz. rosyjski

Praca zawodowa

  • 01.09.1914 - 15.10.1918 nauczycielka mianowana w Szkole Powszechnej we wsi Romartów, gm. Witonia, pow. łęczycki. Szkoła miała 4 klasy i 120 uczniów. Nominację potwierdziły władze polskie 1 października 1917 r.
  • bezpłatne kursy dokształcania dorosłych analfabetów
  • 15.11.1918 - 01.04.1919 nauczycielka we wsi Krzepocinek, gm. Gostków
  • 01.04.1919 - 01.09.1919 nauczycielka w Szkole Powszechnej w Ozorkowie
  • 01.09.1920 - 15.09.1922 nauczycielka w Szkole Specjalnej (eksperymentalnej) nr 88 w Łodzi
  • 15.09.1922 - 01.09.1923 nauczycielka w Szkole Powszechnej Nr 2 w Ozorkowie
  • 01.09.1923 - 06.09.1939 kierowniczka Szkoły Powszechnej Nr 4, następnie Szkoły Podstawowej Nr 3 i Gimnazjum w Ozorkowie
  • 01.11.1940 - 01.09.1941 nauczycielka w szkole we wsi Wiersze, gm. Kampinos
  • 01.09.1941 - 31.08.1944 nauczycielka w Szkole Podstawowej nr 58 w Warszawie na Targówku
  • 01.09.1942 - 31.08.1944 tajne nauczanie w Warszawie
  • 01.03.1945 - 13.09.1950 kierowniczka Szkoły Podstawowej Nr 3, ul. Słowackiego
  • 13.09.1950 - 01.08.1952 kierowniczka Szkoły Podstawowej Nr 4, ul. Średnia
  • 01.08.1952 - 15.02.1966 nauczycielka w Szkole Podstawowej Nr 1, ul. Kościuszki
  • 15.02.1966 - 1971 nauczyciel bibliotekarz w Szkole Podstawowej Nr 3, ul. Słowackiego

Praca społeczna

  • Prowadzenie wieczorowych kursów dla dorosłych analfabetów w Romartowie (1918-1920)
  • Związek Pracy Obywatelskiej Kobiet (1928-1939)
  • Instruktorka spraw kobiecych w Powiatowej Radzie Związków Zawodowych w Ozorkowie (1947-1951)
  • Kierowniczka działu oświatowego w Lidze Kobiet (1949-1951)

Odznaczenia i podziękowania

  • Srebrny Krzyż Zasługi za Opiekę nad Matką i Dzieckiem (1932)[4]
  • Podziękowanie Kuratorium Okręgu Szkolnego w Łodzi za pracę zawodową (1959)
  • Podziękowanie Ministra Oświaty za solidną pracę (1964)
  • Podziękowanie Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodz (1965)
  • Złoty medal Związku Bojowników o Wolność i Demokrację (1975)

Oprac. Danuta Trzcińska, Zdzisław Żerkowski

Przypisy

  1. Wspomnienia Teodozji Kropp.
  2. Wspomnienia Teodozji Kropp.
  3. Z podania o pracę na emeryturze.
  4. Życiorys z grudnia 1975 r. W kwestionariuszu osobowym z dn. 24 lutego 1971 r. Teodozja Kropp podaje inną datę nadania - 1937 r.

Galeria zdjęć